Per Theeuwes en Marleen Hubers-Timmen heten ons van harte welkom op basisschool St. Pancratius in Brummen. Per werkt inmiddels acht jaar als directeur op deze school en Marleen is na haar stage, zeven jaar geleden, werkzaam gebleven als leerkracht en intern begeleider. Het duo zit tegenover ons om te vertellen over hun deelname aan met Groeikracht.
Initiatief
Marleen is één van de initiatiefnemers van Groeikracht binnen de school. “Afgelopen twee jaar ben ik bezig geweest met mijn master Leren en Innoveren Teacher Leader (MLI). Tijdens mijn afstudeeronderzoek stond formatief evalueren en de zelfstandigheid van leerlingen stimuleren centraal. Hierbij kwam stichting leerKRACHT (één van de initiatiefnemers van Groeikracht) ter sprake. Ik werd meteen enthousiast”, vertelt Marleen. Het sprak haar enorm aan dat je samen met je collega’s aan een doel werkt voordat je de kinderen meeneemt. “Wanneer je als team iets doet, kun je je leerlingen uiteindelijk gemakkelijker meenemen in het veranderproces”, legt ze uit. Per vult aan: “Marleen kwam vorig schooljaar naar mij toe en vertelde over het initiatief van Groeikracht. De volgende dag had ik iemand van Groeikracht aan de lijn.”Ze moesten hard aan de slag met het maken van een plan, maar uiteindelijk loonde dat en mochten ze meedoen aan de pilot.
Tijd was onze grootste vijand en de werkdruk kwam continu bij dezelfde mensen terecht.
Groeikracht
Ze hadden veel ijzers in het vuur, maar Marleen vertelt dat ze als schoolteam tegen bepaalde dingen aanliepen. Tijd was onze grootste vijand en de werkdruk kwam continu bij dezelfde mensen terecht. De systematiek van Groeikracht zorgt voor een gedeelde verantwoordelijkheid. “Het schoot er wel eens bij in, maar de bordsessies en andere handvatten vanuit Groeikracht fungeren als stok achter de deur”, legt Marleen uit. Per noemt Groeikracht ‘de kers op de taart’. Tijdens de landelijke sessies in oktober en tijdens het NRO-congres in november kwamen ze samen met de andere pilotscholen. “Ik vond het heel inspirerend om te horen waar de andere Groeikracht-scholen aan werken, om te zien waar andere mee bezig zijn en te sparren over vragen en oplossingen. Daarnaast gingen we in op ‘datamuren’, ‘hoe vraag je input van leerlingen’ en ‘hoe kunnen we duidelijk doelen stellen’. Ik kreeg er onwijs veel energie van!” zegt Marleen.
Per is blij dat Marleen Groeikracht onder de aandacht bracht. “Als wij in het huidige onderwijsveld recht willen doen aan de kinderen en onszelf, dan zullen we wel moeten blijven ontwikkelen. Een verbeter- en onderzoekscultuur, blijven nadenken over wat we doen: dat zijn belangrijke onderwerpen om mee bezig te zijn”, zegt hij.
Als wij in het huidige onderwijsveld recht willen doen aan de kinderen en onszelf, dan zullen we wel moeten blijven ontwikkelen.
Systematiek
Een onderdeel van de Groeikracht-systematiek kunnen bordsessies zijn. Marleen laat hun bord zien, dat is ingedeeld in verschillende vlakken. “We staan dan met z’n allen om dit bord. We beginnen met inchecken: hoe voel je je vandaag en waarom? Daarna gaan we door naar de successen en de doelen. Daar komen acties uit en die verdelen we dan onder het team. We stellen vragen. Zoals ‘is het vorige week allemaal gelukt?’ ‘Wat heb je uit de lessen van vorige week gehaald?’ ‘Wat kun je delen?’ Als laatste kijken we naar deadlines en eventuele thema’s voor de toekomst”, vertelt ze. Om de week werken ze een uurtje aan een bepaald doel. Samenwerken hierin is belangrijk. “Soms denken mensen ‘we zijn met de kleuters met iets heel anders bezig dan in groep 8’, maar je kan alsnog aan dezelfde doelen werken op een ander niveau”, verduidelijkt ze.
Panco gevoel
Op de St. Pancratius heerst het ‘Panco-gevoel’: een positieve sfeer binnen de school, waardoor leerlingen, ouders, vrijwilligers, sportclubs en verenigingen zich betrokken voelen bij de school.
“We doen het elke dag voor en met de kinderen”, zegt Per. “Kinderen hebben hele goede ideeën, maar dan moet je ze wel horen. Om deze reden hebben wij een leerlingenraad. De raad bestaat uit kinderen uit groep 5 tot en met 8. Ze moeten zich verkiesbaar stellen en presenteren waarom zij in de leerlingenraad willen. Ze praten namens hun klas, maar zijn ook gekoppeld aan een jongere groep. Ze winnen informatie in bij de jongere kinderen en koppelen informatie vanuit de raad terug naar hen. We nemen de leerlingen echt mee in plannen en bevragen ze. We geven ze verantwoordelijkheid”, voegt hij toe. “We beginnen klein. We vragen aan de klassen ‘wat heb jij nodig in de klas? Wat wil je zien?’ Uiteindelijk willen we ze vragen stellen, zoals ‘hoe voelt het in de klas?’ We nemen ze ook mee in onze doelen binnen Groeikracht. We vertellen ze waar de juffen en meesters mee bezig zijn en vragen feedback. ‘Merk je verschil in je klas?’” legt Marleen uit.
Thematisch onderwijs
“We hadden ooit twintig belangrijke doelen binnen de school. Dat was veel te veel. We konden niks borgen. We hadden behoefte aan focus. ‘Welke visie past bij de populatie, de omgeving, het gebouw?’ ‘Hoe willen wij met ons team op een mooie manier, afwisselend en verantwoord onderwijs geven wat past bij kinderen van deze tijd?’” vertelt Per. Zo hebben we bedacht om te focussen op drie pijlers:
- De leerkracht maakt het verschil
- Thinking for learning
- Bewegend leren
Elke zes weken werken de kinderen aan een nieuw thema. Binnen een thema koppelen ze verschillende vakken en vakgebieden betekenisvol aan elkaar. Naast de wereldoriënterende vakken zijn leerlingen op deze manier ook bezig met taal, lezen en creative vakken. Zo kan er bij een project waarin leerlingen veel ontdekken over Vincent van Gogh via deze schilder ook aandacht zijn voor zonnebloemen. Waar groeien die eigenlijk en hoe? Hoe groot worden ze? Je kunt er dan zelfs mee rekenen. Ze proberen leerlingen verbanden te laten zien en vragen ze ook wat zij graag willen weten over een thema. Dat levert veel intrinsieke motivatie op en levert tevens veel meer leerrendement. “Samen leren is leuker!” onderstreept Per.
De school heeft een prachtige speelplaats, waar tot in de puntjes - samen met de leerlingen - over nagedacht is. Er is een buitenlokaal, een motorische route, een waterpomp en een moestuin. Op deze manier proberen ze alle pijlers onderling te verbinden.
We zijn pioniers en we hopen anderen te kunnen inspireren om ook op deze manier aan de slag te gaan binnen hun school.
Toekomst
Per en Marleen zien vooral heel veel kansen voor de toekomst. St. Pancratius valt onder de Veluwse Onderwijsgroep en één keer in de zoveel tijd komen zij samen met de andere scholen binnen deze groep. “We mochten allemaal een presentatie geven over iets dat binnen de school speelt. Wij hebben toen de samenwerking met Groeikracht gepresenteerd. We hadden een kwartier, maar waren een uur lang in gesprek met alle andere schoolleiders, omdat ze super onder de indruk waren en veel vragen hadden. Op deze manier zijn we pioniers en hopen we anderen te kunnen inspireren om ook op deze manier aan de slag te gaan binnen hun school”, zegt Marleen.
Deze manier van werken vergroot het vakmanschap en het werkplezier.
“Het mooie aan Groeikracht is dat iedereen binnen het team mee wil doen. Bottom-up, iedereen heeft ja gezegd. Ze mogen het eigenaarschap hebben. We zijn samen verantwoordelijk voor alle kinderen, ook als ze niet in jouw klas zitten. Op deze manier proberen we ook het vakmanschap en het werkplezier te vergroten. Je moet mensen blijven boeien en binden, helemaal met deze tekorten. Op deze manier bied je mensen perspectief. Het is een gave manier van werken en het levert veel op. Het werkt ontzettend motiverend”, sluit Per af.