Pijler Onderzoeks- en verbetercultuur

De Transformatieve School

Het programma van De Transformatieve School binnen Ontwikkelkracht is bedoeld voor leraren en schoolleiders en gericht op het versterken van het geloof in eigen kunnen van álle leerlingen. Dit doen ze door in te zetten op een effectieve verbetercultuur gericht op didactische en pedagogische kwaliteit, maar ook op schoolleiderschap. Het programma combineert professionalisering in de klas tijdens lesbezoeken en cultuurverandering tijdens collectieve sessies binnen het professionele team. De trainers en coaches binnen het programma zijn zelf ook leraar of schoolleider.

De Transformatieve School is sinds 2012 een professionalisering- en cultuurveranderingsprogramma binnen schoolculturen waarbinnen professionele teams prioriteit hebben willen geven aan de gelijktijdigheid van gelijke kansen en de onderwijskwaliteit. Binnen deze contexten is vaak sprake van een intensieve pedagogisch-didactische opdracht en soms ook een gevoel van professionele eenzaamheid en een verminderd geloof in eigen kunnen van de leraar (teacher self efficacy). Het programma is effectief gebleken in het versterken van deze teacher self efficacy en de teacher collective efficacy - het gemeenschappelijk geloof in eigen kunnen van het professionele team om als collectief effectief pedagogisch-didactisch te handelen - in dergelijke schoolculturen.

Link Ts

Hoe kan je deelnemen?

Het programma is toegankelijk voor alle scholen, en ook geschikt voor alle onderwijsniveaus. Als school committeer je je volledig aan alle dimensies van het programma, namelijk het gedachtegoed, de professionaliseringsactiviteiten, de planning en organisatie ervan, de dataverzameling en het onderzoeksprogramma, en de kennisdeling binnen en buiten de school.

De werkwijze

De interventielogica geschiedt langs drie lijnen:

Pedagogisch-didactische lijn: Transformatief Handelen in de klas

Professionalisering op het pedagogisch-didactisch handelen in de klas op de bouwstenen uit het Model van Transformatief Handelen, middels evidence-informed inzichten uit het grootschalige en langdurige onderzoeksprogramma De Transformatieve School.

Cultuurlijn: Ontwikkelgroep van cultuurdragers

Gezamenlijke ontwikkeling van cultuurproducten door de ontwikkelgroep, zoals een gemeenschappelijk normatief kader en activiteiten om de sense of belonging van alle leerlingen te versterken op school. Deze ontwikkelgroep wordt samengesteld uit alle segmenten van het professionele team en ontwikkelt vanuit het gedachtegoed inzichten en concrete oplossingen die binnen en buiten de lessen, schoolbreed en collectief toegepast worden, en ten slotte gericht zijn op de borging van het gedachtegoed.

Leiderschapslijn: Transformatief Leiderschap

Verdieping van inzichten omtrent de productieve interventies die vanuit de schoolleiding gepleegd kunnen worden teneinde de verbetercultuur en het gemeenschappelijk geloof in eigen kunnen van het professionele team te versterken, op basis van de specifieke dataverzameling en data-analyses op de eigen school (pedagogisch-didactische lijn en cultuurlijn) en de vergelijking met andere participerende scholen in het programma. Dat laatste vindt plaats op landelijke bijeenkomsten voor schoolleiders.

Concrete voorbeelden

Enkele concrete voorbeelden van thema's waar scholen mee aan de slag zijn gegaan:

  • Cultuur van hoge verwachtingen
  • Basisvaardigheden 
  • Onderwijskwaliteit en gelijke kansen
  • Evidence-informed werken en datagedreven professionalisering van individuele docenten en docententeams
  • Leiderschap en verbetercultuur
  • Gemeenschappelijk normatief kader
  • Sense of belonging
  • Versterking Teacher Self efficacy en Collective Teacher efficacy

Subsidievoorwaarden

Er is subsidie beschikbaar om deel te nemen aan De Transformatieve School binnen de pijler Onderzoeks- en verbetercultuur van Ontwikkelkracht. Hieronder vind je een selectie van de subsidievoorwaarden uit de subsidieregeling voor schooljaar 2024-2025.

Gesprekken

Voorafgaand aan de subsidieaanvraag voer je een verkennend gesprek met het programmabureau van Ontwikkelkracht én een intakegesprek met De Transformatieve School. Deze gesprekken zijn een belangrijke voorwaarde om subsidie aan te vragen.

Vraag gesprek aan

Inzet onderwijsprofessionals

  • Per school nemen minimaal vijftien personen in het primair onderwijs of veertig onderwijsprofessionals in het voortgezet onderwijs per schooljaar deel.
  • Als er op de school minder onderwijsprofessionals werken, dan dienen alle onderwijsprofessionals deel te nemen aan het traject, met uitzondering van onderwijsprofessionals die een aanstelling hebben van minder dan één dag per week.
  • Werken er meer dan tachtig onderwijsprofessionals op een school in het voortgezet onderwijs? Dan mogen maximaal drie schoolteams van minimaal veertig medewerkers subsidie aanvragen voor het traject binnen een termijn van twee schooljaren.
  • De school stelt interne procesbegeleiders aan die elk een lerarenteam begeleiden bij het traject.
  • De gemiddelde inzet per medewerker bedraagt minimaal tien dagen voor het traject en één dag voor de bijeenkomst voor schooljaar 2024-2025. Dit komt neer op een gemiddelde tijdbesteding van twee uur per werkweek per medewerker, waarbij de tijdsinvestering van de interne procesbegeleiders substantieel hoger ligt dan de tijdsinvestering van leraren en de schoolleiding.
  • De school deelt actief zijn kennis met andere scholen.

Subsidiebedrag

Je ontvangt begeleiding en een vast subsidiebedrag als tegemoetkoming voor de geïnvesteerde uren van de medewerkers. De subsidie voor schooljaar 2024-2025 bedraagt € 34.980 in het primair onderwijs en € 93.280 in het voortgezet onderwijs voor de activiteiten.

Activiteitenplan

Bij de aanvraag van de subsidie is de onderbouwing in de vorm van een activiteitenplan een belangrijke vereiste. Hierin moet ten minste opgenomen zijn:

  • Een omschrijving van de vraag of doelstelling die de school heeft op het gebied van het versterken van de onderzoeks- en verbetercultuur.
  • Een ontwikkeldoel gericht op leerwinst.
  • Een uiteenzetting die inzicht geeft op welke manier het onderwijspersoneel, de schoolleiding en het schoolbestuur betrokken zijn en welke rol ze hebben.
  • Een onderbouwing waaruit blijkt dat er voldoende draagvlak is op de school voor deelname aan het traject, en dat de onderwijsprofessionals, de schoolleiding en het schoolbestuur zich committeren aan het traject.
  • Een onderbouwing waaruit blijkt dat voldoende tijd zal worden vrijgemaakt voor de leraren en schoolleiding op de school voor deelname aan het traject.
  • Een uiteenzetting die inzicht geeft in de wijze waarop het traject op de school organisatorisch wordt vormgegeven.

Uitsluiting

  • Je kunt niet tegelijkertijd deelnemen aan Groeikracht binnen Ontwikkelkracht of een onderzoeks- en verbetercultuurtraject buiten Ontwikkelkracht.
  • Je kunt niet tegelijkertijd deelnemen aan het traject aspirant-expertschool of expertschool binnen de pijler Expertscholen Ontwikkelkracht.
  • Je kunt niet tegelijkertijd deelnemen als co-creërende school binnen de pijler Co-creatielabs. Tegelijktijdig deelnemen als deelnemende school binnen de pijler Co-creatielabs kan wel.
Dien subsidieaanvraag in

Zelf aan de slag

Wil je je alvast verdiepen in het werken aan een onderzoeks- en verbetercultuur? Bekijk de leidraden Werken aan onderwijsverbetering op Onderwijskennis van NRO.

Werken aan onderwijsverbetering in het primair onderwijs

De richtlijn helpt basisscholen zich te ontwikkelen tot lerende organisaties. In een lerende organisatie verbeteren leraren en schoolleiders hun onderwijs op een onderbouwde en duurzame manier. Dit doen ze door bestaande kennis te onderzoeken, ervaringen te delen, van elkaar te leren en samen te werken.

 

Ga naar de Leidraad

Werken aan onderwijsverbetering in het voortgezet onderwijs

De richtlijn helpt middelbare scholen zich te ontwikkelen tot lerende organisaties. In een lerende organisatie verbeteren docenten, teamleiders en schoolleiders hun onderwijs op een onderbouwde en duurzame manier. Dit doen ze door bestaande kennis te onderzoeken, ervaringen te delen, van elkaar te leren en samen te werken.

 

Ga naar de Leidraad

Heb je een specifieke vraag en wil je weten wat er al over bekend is uit onderzoek? Stel je vraag aan de Kennisrotonde.

Stel jouw vraag

Praktijkervaringen

'We laten De Transformatieve School zeker niet los'

Floor de Hoogh, Janine Annichiarico en Michelle Stroomer over De Transformatieve School.

Lees verder

Ervaringen met het programma van Groeikracht

Groeikracht scholen vertellen over hun samenwerking met het programma.

Lees verder

'We houden het gedachtengoed levend'

Bart van Drunen over zijn ervaring met De Transformatieve School.

Lees verder

Deelnemende scholen